Jaaroverzicht van 1 jaar ‘Columns van Gerrit Welbergen’

Top 3 meest gelezen columns:

Op 1 : De Gewone Man (5 jan 2018)

https://gerritwelbergen.wordpress.com/2018/01/05/de-gewone-man/

Op 2 : Dagboek van een Dienstplichtig Soldaat (24 mrt 2018)

https://gerritwelbergen.wordpress.com/2018/03/24/dagboek-van-dienstplichtig-soldaat-gerrit/

Op 3 : Zal klimaatverandering onze welvaart vernietigen? (12 aug 2018)

https://gerritwelbergen.wordpress.com/2018/08/12/zal-klimaatverandering-onze-welvaart-vernietigen/

Inhoudelijk

Vanaf januari 2018 heb ik 74 columns gepubliceerd. In de rangorde van meest gelezen artikelen bungelt er natuurlijk eentje onderaan. Heel vreemd, ik vond ‘m zelf wel lezenswaardig. Nou ja, hoe eigenwijs kun je zijn, ik speel de hoofdrol. Misschien nu dan in de herkansing: “De schaatsvictorie uit mijn historie”: https://gerritwelbergen.wordpress.com/2018/02/28/de-schaatsvictorie-uit-mijn-historie/ Omdat het nog steeds niet wil winteren is deze column alvast bedoeld om in de stemming te komen voor de naderende Elfstedentocht.

In totaal bezochten tot op heden 2080 bezoekers mijn website het afgelopen jaar. Mijn weblog is bewust niet commercieel van opzet en heeft daarom een bescheiden aantal bezoekers. Ik wil geen sponsor zijn van Google. Via een gratis abonnement op wordpress.com kan ik mij voldoende profileren en mijn gedachtespinsels overbrengen aan een select lezersclubje. In onze westerse samenleving waar de vrijheid van meningsuiting een belangrijk bezit is wil ik ook mijn stem, of eigenlijk mijn toetsenbordje, wel laten spreken door af en toe een steen in die o zo rimpelloze vijver te gooien. Eenmaal aangekomen aan de wal zijn de golfjes verworden tot kleine rimpels die de oever van de plas nauwelijks afkalven. Dus schadelijk voor mijn omgeving kan ik niet zijn. De advertenties die op mijn blog voorbij komen genereren geen inkomsten naar mijzelf toe. Alleen met een betaald abonnement mag ik delen in de advertentie-inkomsten. Ik zou dan moeten collecteren onder mijn lezers, maar dat heb ik al 48 jaar lang gedaan voor mijn voormalige werkgever de Belastingdienst. Nu geef ik wat terug in de vorm van gratis leesvoer.

Als je commercieel gaat schrijven geeft dat een bepaalde druk om  de kosten er uit te halen om vervolgens te proberen er wat mee te verdienen. Nu heb ik in mijn ambtelijke loopbaan nooit onder druk kunnen presteren dus zou ik dat in de aanloop naar mijn ouwe dag ook niet moeten willen. Dat is vooralsnog niet mijn opzet. Tijdsdruk en prestatiedwang zouden een negatieve invloed kunnen hebben op kwaliteit en inhoud van de columns. En niet wars van zelfkritiek zou ik denken dat de kwaliteit altijd beter kan. Ook de topsporter is nooit 100 procent tevreden over zijn prestaties, toch? De meeste columns zijn economische artikelen en liggen soms zwaar op de maag. Geen kost om voor het eten te lezen. Met één artikel heb je al genoeg en dat scheelt een boterham of aardappel, dat wel.

Mijn drijfveer is het afschudden van alle narigheid die door mijn kop zeurt. Ik schrijf het van mij af en zadel liever een ander er mee op. Een gezonde gedachte vind ik zelf. Heb ik mijn kop weer leeg en de lezer heeft een slechte nachtrust. Afschuifsysteem van de eerste orde, maar het houdt mij op de been. Ik zou zeggen: veel ‘leesplezier’ en bedankt voor de belangstelling. Advies: niet lezen vlak voor de nachtrust! Maar kom gerust op bezoek op mijn weblog!

Goedgoan in 2019!

GW

Een sombere prognose voor 2019

Tijd voor nieuwe aanplant

Ik weet dat deze column niet helemaal past tussen de vaak aandoenlijke kerstverhalen die in deze laatste week van het jaar voornamelijk in de dagelijkse media voorbij komen. Tranentrekkers, zoals “All you need is love” en diverse familiefilms moeten de massa vermaken en ons afleiden van de ellende die zich achter de schermen afspeelt. Het is een feestweek en de opmaat naar een volgend gelukkig nieuwjaar. Niet omdat ik de feestvreugde wil bederven maar eigenlijk meer om een soort van eigen gelijk te claimen in een tijd dat menigeen denkt dat de bomen tot in de hemel groeien. Ik denk namelijk dat de bomen te hoog zijn gegroeid en hoge bomen vangen nu eenmaal veel wind en kunnen bij enige zwakte in de wortels makkelijk omwaaien. Deze beeldspraak is m.i. van toepassing op onze globalistische economie die nu barstjes lijkt te vertonen. Ik maak regelmatig analyses en stuitte onlangs op mijn internetzoektocht op een website die met een mooi grafiekje een uitleg gaf over de bewegingen in de S & P 500 vanaf de 2^e WO. De S & P 500 is de meest aangehaalde index van de VS die als model kan dienen voor de bewegingen in aandelen wereldwijd. We kennen daarin een stierenmarkt(langdurige beweging omhoog) en berenmarkt(beweging omlaag).

Grafieken liegen niet

Wat mij opviel bij het bestuderen van deze grafiek is het oplopende percentage van de daling al naar gelang we verder kijken in de tijdlijn vanaf de 2^e WO. Ik heb de periodes uit de tijdlijn gehaald die een berenmarkt lieten zien met daling van meer dan 20 procent. Daar zit een griezelige climax in met het meest recent de hoogste daling van 57 procent over het tijdvak vanaf oktober 2007 tot maart 2009. Nu bekruipt mij het onaangename gevoel dat de ingezette daling vanaf eind 2018 wel eens hoger zou kunnen oplopen tot ruim boven de 57 procent. Dat zou een heuse beurscrash kunnen betekenen met desastreuze gevolgen zoals een recessie die zich verdiept tot een depressie. Een echt doemscenario!

Tijdstip:          Daling:    In maanden:   Herstelbeweging:

1946 mei         – 28 %            21 mnd                28 mnd

1961 dec          – 28                  6                          14

1968 nov         – 36                18                           21

1973 jan          – 48                21                           69

2000 mrt         – 49                31                           56

2007 okt          – 57                17                           49

2018 dec          – 99(?)           99(?)                       99(?) = fictief

Mogelijk scenario, een daling van meer dan 60 procent???

Perfecte storm

 

Ik zou deze grafiek als volgt kunnen toelichten en uitleggen. Het is bekend dat beleggers niet houden van onzekerheden. Bij twijfel niet inhalen is het motto, dus blijft men hangen en durft men niet te accelereren. Twijfel kan omslaan naar negatieve spanning waarbij men op de rem gaat staan. Als je te lang stil staat zie je beren op de weg en een berenmarkt is een feit. Behalve cijfers kan ik ook argumenten noemen die als een optelsom fungeren en beleggers nog meer onzekerheden bieden en daardoor langere berenmarkt. Ik benoem er 9, de rest mag u zelf invullen. Het liefst tel ik niet tot 10. Niet dat ik een vinger mis maar het zou van het plaatje het perfecte plaatje maken. En ik ben geen perfectionist en houd ook niet van een perfecte storm.

1. Protectionisme in de wereldhandel en oplopend naar handelsoorlog tussen de VS en China.
2. Onzekerheden rondom een mogelijk chaotische Brexit.
3. Spanningen binnen de EU waar de lidstaten met beschuldigende vingertjes wijzen  naar begrotingen van ‘stoute’ lidstaten die dreigen te ontsporen.
4. De duisternis rondom de grootste en gevaarlijkste bank in Duitsland(de DB = Deutsche Bank).
5. De angstwekkend gegroeide mondiale schuldenberg die als een zwaard van damocles boven de wereldeconomie hangt.
6. Geopolitieke spanningen die regionaal uit de klauw kunnen lopen.
7. Vluchtelingenstromen vanuit oorlogsgebieden en economische immigranten uit Afrika die met het pact van Marrakesh vers in het geheugen een beroep kunnen doen op gewaarborgde zekerheden in het verdrag. Discussie in deze komt nu pas op gang nu langzaam duidelijk wordt dat de besluitvorming in de politiek onder druk van VN overhaast is genomen.
8. De gele hesjes beweging, ontstaan vanuit de middenklasse, maakt inmiddels een behoorlijk deel van de samenleving wakker. Ook een groeiende onderlaag uit volksbuurten en achterstandswijken, zoals reljeugd en hooligans, sluiten zich aan.
9. Een president van de VS die alsmaar nerveuzer wordt en zich uitlaat in het doen van ontwrichtende uitspraken.

Storm in glas water?

Natuurlijk hoop ik dat deze opsomming alleen een storm in een glas water is en zie ik de zaken mogelijk wat te zwart wit. Toch kan ik een plausibele verklaring geven voor een aanstaande diepe daling van de beurzen. Na de 2^e WO hebben we een lange periode van wederopbouw gekend in de westerse economieën die echte welvaart bracht met duidelijke groeicijfers. Toen aan het einde van de 20^ste eeuw de welvaart afkalfde doordat economische groeicijfers omlaag gingen hebben de beleidsmakers van centrale banken bedacht om de rente in de 21^ste eeuw wereldwijd stapsgewijs te verlagen. Hiermee worden kredietcyclussen gecreëerd die grotendeels kunstmatige groei veroorzaakten. De mensheid werd lui gemaakt met goedkoop geld. Het einde van de huidige kredietcyclus lijkt nu aanstaande. De rentestandaard staat nog altijd op historisch laagste niveau en de schuldenberg is gestegen tot historisch hoogste niveau, uitgedrukt in percentage van het mondiale BBP. Hoe zouden centrale banken zo meteen bij een krimpende economie nog met krediet de economie aan kunnen jagen? Nog lagere rente naar negatief geeft deflatie en stagflatie en betekent kapitaalvernietiging. Om deze reden zouden centrale banken onconventionele maatregelen kunnen nemen met mogelijk catastrofale afloop, zoals hyperinflatie. Dus nog meer onzekerheden en een uiteenspattende kredietzeepbel. Een horrorscenario van jewelste!

Ach ja, de tijd zal het leren. De wonderen zijn de wereld nog niet uit. Mijn laatste regel van een column eindig ik vaak met de woorden, we gaan het meemaken. Een gelukkig 2019 toegewenst en leg de focus vooral op de linkerzijde van het plaatje hierboven!

GW

De spanning stijgt

Problemen rondom de Deutsche Bank(DB) verontrustend

(Update: lees onderaan de column)

Diverse analisten beweren dat een noodfonds als Europees Stabiliteitsmechanisme(ESM) of de EU-bankenunie onvoldoende kapitaal bezitten om ingeval het nodig is de DB te redden. Stel dat de fusie met de Commerzbank doorgaat, wat nu in onderzoek is, dan is er sprake van een samenvoeging van 2 slechte banken die samengevoegd veruit de langste balans hebben binnen de EU. Als deze kolos zou gaan schuiven zijn de gevolgen enorm. Daar is ontiegelijk veel kapitaal mee gemoeid. Het ESM moet bijvoorbeeld eind 2023 een kapitaal bezitten van 60 miljard. Lang niet genoeg voor een reddingsoperatie, zelfs niet met extra belastinggeld van de Duitse overheid. Er zal op diverse andere manieren gecollecteerd moeten worden. Het zou maar zo kunnen dat het grote gevaar niet schuilt in Italië en Griekenland met hun enorme staatsschuld, maar dat juist in een “sterk” land als Duitsland de pleuris uitbreekt. Het Lehmanbankje wat omviel in 2008 was een kleintje vergeleken bij de DB.

Het schijnt dat de rente op converteerbare obligaties de laatste weken zorgwekkend stijgt wat betekent dat beleggers dit schuldpapier niet willen hebben. Tegelijk is de waarde van het aandeel DB vanaf 2008 tot op heden gedaald met zelfs 56 procent. De problemen rondom DB zien we dus al jaren aankomen terwijl het Lehman-faillissement in feite totaal onverwachts kwam. Ik ben benieuwd wat we na de Kerst gaan zien nu de hele maand december de beurzen hard onderuit gaan met de banken voorop. Vandaag is de Duitse beurs(DAX) gesloten maar via de AEX wordt wel gehandeld en zijn de banken ook vandaag de grootste dalers. Het begint er sterk op te lijken dat met de DB een monster is gecreëerd. Ik vraag mij af wanneer DB wordt gecremeerd. De as zal als een sluier boven Europa hangen.

Update, een aanvulling:

Wat mij het meest verontrust is dat er tot op heden, ondanks de vele waarschuwende berichten, geen doeltreffende maatregelen zijn genomen. Iedere nuchtere waarnemer ziet aankomen dat DB het grote struikelblok is bij een nieuwe liquiditeitscrisis. Hiermee wordt duidelijk dat men(de beleidsmakers) zich er geen raad mee weten. Probleem is wie gaat wat betalen. M.a.w. alle deelnemende en verantwoordelijke partijen moeten geld op tafel leggen. Dat zijn o.a. DB met zijn eigen (resterende) aandeelhouders en rekeninghouders. De EU Bankenunie i.o. (is nog steeds in oprichting en nog niet klaar voor haar taak), de ECB, ESM, IMF en de Duitse overheid i.s.m. Centrale Bundesbank. Dus een flinke club verschillende partijen met eigen belangen die in geval van nood snel moeten handelen. Omdat er nog niet sprake was van een echte crisis liet men de bank met een hoogst incompetente top gewoon doormodderen. Onverantwoord! De ellende is nu duidelijk groter geworden. Men hoopte stilletjes op een economische wonder. Zoals altijd komt van uitstel afstel, dus gaat dit faliekant fout aflopen. Achter de schermen weet men dat donders goed maar niemand voelt zich hoofdelijk verantwoord. Het grote probleem in de huidige globalistische economie met enorme belangenverstrengeling. Als het straks mis gaat is natuurlijk alles en iedereen schuldig maar wordt gewoon het failliete fiatgeldsysteem de schuld gegeven. Er druipen weer een paar bankiers af die zichzelf op tijd veilig hebben gesteld. Net als in 2008/9 zal er zeker ergens eentje aan een touwtje bungelen of vanaf het dak de straat onveilig maken. Hoe dan ook, het puinruimen zullen wij moeten doen.

GW

Klimaatakkoord: peperdure offers

Wie gaat wat betalen

Ik schrik mij de pleuris bij het lezen van de commentaren die nu los komen op het Klimaatakkoord dat via de klimaattafel aan het kabinet is aangeboden met heel veel maatregelen. Een financiële ramp volgens sommigen en de groenen onder ons vertonen tekenen van blijdschap. Als ik puur alleen naar mijn eigen situatie kijk dan vrees ik af te vallen. Niet alleen van gewicht vanwege de gevolgen voor mijn portemonnee, maar ook om mee te kunnen doen om onze aardkloot te bevrijden van kwalijke uitstoot. Heb nog altijd twijfel over de stelling dat de mens de veroorzaker is van de opwarming omdat onder klimaatwetenschappers verdeeldheid heerst. Wie of wat moet ik nu geloven?

Nu duidelijk wordt wat het ons op korte termijn al gaat kosten zakt mijn broek op de enkels van verontwaardiging. Ik zou tienduizenden euro’s kwijt zijn aan het verduurzamen van mijn eigen woning die nogal achterloopt bij de vereiste doelstellingen. Nou ja, Jesse Klaver liep ook achter, dus mag ik? Over eventuele subsidie is nog veel onduidelijkheid maar ik ben er zeker van dat de overheid hierin tekort schiet. Geen geld. Begrotingen overschrijden druist in tegen de EU-normen. En wij zijn Frankrijk niet en ook geen Italië. Of toch maar met miljarden overschrijden en staatsschuld laten accelereren?

Toewerken naar faillissement van de EU? Ik weet het niet meer en ik zal niet de enige zijn. Intussen botert het al niet tussen de deelnemers aan het tafeloverleg nu milieudefensie er is uitgestapt. Niks aan de hand roept Wiebes, we moeten gewoon verder en ze kunnen elk moment weer instappen. Probleem is natuurlijk de industrie die veel moet bijdragen over hun enorme uitstoot maar dat niet wil bekostigen. Logisch toch, het grootkapitaal heeft een sterke lobby naar de politiek, dus kiest de klimaattafel de weg van de minste weerstand. De kiezer(= consument = vervuiler) betaalt. Maar volgens mij is het om het even wat betreft het uiteindelijk doorrekenen van de kosten/heffingen die de industrie krijgt opgelegd. Men is bang voor concurrentie uit het buitenland waar men minder snel voor de muziek uitloopt. Maar aan de andere kant zou de industrie hogere productiekosten makkelijk kunnen doorrekenen in hun producten en uiteindelijk de consument weer de rekening betalen. Terwijl de consument al zelf wordt geconfronteerd met hogere klimaatlasten.

Het wordt een grote optelsom van extra kosten die juist in een neergaande conjunctuur aan de burgers wordt gepresenteerd. Ongelukkiger kan niet. Ik denk dat de klimaatdiscussie nu pas echt gaat beginnen. Men zal willen weten in hoeverre de mens nu werkelijk schuldig is aan de klimaatverandering die volgens veel wetenschappers van alle tijden is. Hoewel ik zeker van mening ben dat we moeten werken aan een schoner milieu wat betreft smogvorming door uitlaatgassen en de vervuiling van onze natuur door plastic en ander afval. Dat is een zichtbare vervuiling waarvoor meer begrip bestaat onder de samenleving. Hoewel het prijskaartje voor de meerderheid van de mondiale samenleving een onoverkomelijk bezwaar zal zijn. Dit gaat nog wat worden.

GW

Beurzen in mineur: gaat de bubbel barsten?

Verslaafd

Bijna niemand beseft dat centrale banken de grootste kredietbubbel aller tijden hebben opgeblazen door hun kwantitatieve geldverruiming en renteverlaging. Wanneer wij leven op een bubbel met de laagste rente ooit in de geschiedenis en de balansen van centrale banken een record lengte hebben dan is er wel degelijk iets groots op komst als de grootste bubbel ooit gaat leeg lopen. Je kunt niet eeuwig een (mondiale) economie kunstmatig met stimulerende middelen aan de praat houden. Als een verslaafde niet afkickt dan sterft hij op gegeven moment in zijn eigen roes. Nog een beetje bij verstand zal ooit het besef doordringen dat afkicken de enige redding kan zijn. En afkicken is altijd pijnlijk. Deze beeldspraak geldt nu precies voor de mondiale economie. Wereldwijd zijn we aan de stimulerende middelen verslaafd geraakt. Wat wil je, als geld bijna voor niets wordt aangeboden. Als de benzineprijzen dalen zijn we ook geneigd meer kilometers te maken. Wanneer de brandstof schaars wordt gaan we minder rijden en moeten sommigen zelfs hun voertuig drukken om bij de pomp te komen. Het is duidelijk waar ik heen wil. Nou ja, met tegenzin natuurlijk. Met een nuchtere blik kijkend naar de huidige situatie kan het niet anders dan dat de lang verwachte en door velen voorspelde recessie(depressie?) weldra aanbreekt. Ik struin momenteel heel het internet af op zoek naar analyses van onafhankelijke economisch analisten en beursexperts en ben beslist niet vrolijk gestemd bij hetgeen deze lieden durven te voorspellen. Duidelijk onderbouwd en geargumenteerd.

Wie koopt er straks nog staatsleningen

Hoe een recessie zich zal voltrekken is nooit gedetailleerd in te schatten. Dat is sterk afhankelijk van hoe beleidsmakers reageren. Al of niet in paniek. Ik denk dat uiteindelijk de onvrede onder het volk een flinke stempel zal drukken op de noodzakelijke maatregelen. Overheden willen het volk koest houden en zullen hun begrotingen gierend uit de klauw moeten laten lopen. Maar hoe? Nog meer lenen op de kapitaalmarkt? Wie koopt er straks nog staatsleningen wanneer blijkt dat overheden door te grote schuld en dalend BBP niet meer in staat zijn om de rente- en aflossingsverplichtingen na te komen. Binnen de EU zullen Italië en Griekenland voorop voorstellen om hun staatsschulden deels kwijt te schelden. En dan slaat het gekibbel van nu om naar een stevige ruzie tussen de verschillende lidstaten binnen de EU. Grote kans dat bijvoorbeeld Duitsland en Nederland er uit stappen wanneer er verschuivingen hebben plaats gevonden na plotseling opgetreden tussentijdse verkiezingen. Populistische partijen grijpen de macht en ontmantelen de EU. Hoe snel dit allemaal gaat is afhankelijk van de onvrede onder het volk.

Doemscenario voor de schatkist

Onvrede kan een snelle vlucht nemen als op gegeven moment de negatieve spiraal vanuit de financiële markten overslaat naar de reële economie. De beloften van Macron en Rutte dat het besteedbaar inkomen van de middenklasse omhoog gaat zou als sneeuw voor de zon kunnen verdwijnen. Belastinginkomsten dalen dramatisch als de winsten en omzetten van bedrijven en winkels inzakken doordat van schrik iedereen op de rem gaat staan. Vennootschapsbelasting en omzetbelasting, ondanks hogere (lage) btw-tarief brengen dan miljarden minder in het laatje. De inkomstenbelasting is sowieso lager per 1 januari en zal verderop in het jaar nog minder in de schatkist laten vloeien wanneer banenverlies door faillissementen en reorganisaties in beeld komt. Een compleet doemscenario voor de schatkist. Maar dan ook voor de regering en uiteindelijk voor de samenleving. Een afbraak van de verzorgingsstaat wordt in gang gezet en de straten lopen vol met gele hesjes. Geen leuke vooruitzichten.

Eendracht maakt kracht

Als we een echte economische inzinking tegemoet gaan dan is het niet moeilijk om in grote lijnen een macro-economische voorspelling te doen. Hoe dit zich micro-economisch voltrekt is een kwestie van gelaten afwachten. Het is hopen dat ondanks alles de overheid de controle weet te bewaren want op anarchie zit een democratische rechtsstaat beslist niet te wachten. De beste leiders zijn dan diegenen die het volk bewust weten te maken dat een totale omslag absoluut noodzakelijk is. Een omslag naar een economie gebouwd op zelfredzaamheid in plaats van kunstmatige groei gestimuleerd door overheid en centrale banken. Individualisme moet om naar collectivisme. Met z’n allen de schouders er onder. Om je heen kijken waar hulp nodig is. Niet jankerig omhoog kijken naar de overheid want die is de komende jaren niet thuis. Het geld is op. Eendracht maakt kracht. Helaas zie ik momenteel in Den Haag geen politici die in staat zijn om als de grote leider naar voren te treden en het volk weten te leiden met de boodschap dat het allemaal radicaal anders moet. Ach, misschien valt het allemaal nog mee en blijven we gewoon doormodderen. Dat is namelijk wat er gebeurt als er geen stringente maatregelen worden genomen. Maar ja, als de motor er mee stopt dan is drukken geen blijvende oplossing. Een flinke reparatie zal zeker wat kosten voordat ie weer loopt.

GW

Eerst de beleggers en daarna de “gewone man”

Somberen bij een bakkie leut

Ik zie het al aankomen en ik ben niet de enige. De negatieve prognoses vliegen je werkelijk om de oren wanneer je het internet afstruint op zoek naar economische berichten. In feite ben je eigenlijk op zoek naar positieve berichten want dat is wat we graag willen lezen. De laatste tijd ben ik meermalen vroegtijdig voor mijn beeldscherm weggelopen en zocht ik naar wat aangenamere bezigheden. Pak ik de stofzuiger om de kamer te doen,  geeft in ieder geval een opgeruimd gevoel. Het is een ingeroeste gewoonte om elke ochtend na het opstaan, na een rondje met de hond, het internet op te zoeken. Sinds het beëindigen van mijn kantoorbaan een vast patroon om onder het genot van een paar bakken leut, onder invloed van de coffeïne, op de ochtend aangenaam te ontwaken. Met de coffeïne in mijn adrenaline (huuuh?) had ik dan weer een goeie dag. Vreemd genoeg, nu het einde van het jaar nadert, maakt dat aangename gevoel plaats voor een gevoel van onrust. Ik neem mij telkens voor om dan op de ochtend wat anders te gaan doen. Helaas laat het sombere decemberweer dat niet altijd toe en beperk ik mijn fietsrondje tot een boodschappenrondje. Een broodje van gisteren voor de halve prijs en de vleeswaren op einde datum voor de AH-bonusprijs. Zo komt Jan Splinter door de winter.

Beleggen met bonuskorting

Ook nu ik deze column begin ben ik weer gedeprimeerd van alle sombere beurs-vooruitzichten die voorbij kwamen. Vrijwel alle beursanalisten en economen zien een berenmarkt voor aandelen opdoemen. De één is nog somberder dan de ander. Hoe tegenstrijdig zijn dan de berichten wanneer je online een aantal dagbladen door scrolt. Allemaal er op vooruit en ook nog eens goedkoper tanken. Happy NewYear! In de mainstreammedia lezen we over een geweldig jaar 2018 voor onze NL-economie en veel beurs-genoteerde bedrijven, multinationals meestal, hebben flinke winsten geboekt. Goed voor de dividenden, goed voor de beleggers. Helaas niet voor mij. Ik beleg niet, behalve dan op mijn boterham. En dat zelfs met de AH-bonuskorting. Ach ja, de gewone man, nietwaar. Hoewel ik een gruwelijke hekel heb aan deze uitdrukking die te pas en te onpas wordt gebruikt door onze politici: https://biflatie.nl/de-gewone-man-wie-is-dat-eigenlijk/

En korting op pensioenen

Hoe dan ook, ik beleg niet zelf want dat doet mijn pensioenfonds voor mij. Ik volg de verrichtingen van het ABP nauwlettend omdat ik van andere gepensioneerden hoor dat ze al jaren geen cent er bij hebben gekregen. Nu heb ik zelf een vroeg-pensioen welke pas volgend jaar een ouderdomspensioen wordt en om die reden ben ik uitermate geïnteresseerd in het beleid van mijn pensioenfonds. Behalve hun abominabele dekkingsgraad gaat ook hun beleggingsresultaat in een neergaande spiraal. Hoef alleen maar het grafiekje te bekijken van de AEX en voel al weer de onvrede onder veel van mijn lotgenoten die net als ik de bui al wel zien hangen. Pensioenkortingen die er geheid gaan komen. We zijn al zo ongeveer gehersenspoeld door de veelvuldige waarschuwingen van aanstaande kortingen als het niet anders wordt met het rentebeleid van centrale banken. En ja hoor, wat blijkt nu vlak voor de feestdagen, de rentes op staatsleningen zijn weer een poosje in een dalende lijn, zij het langzaam, maar toch. Komt puur door de slechte vooruitzichten op de financiële markten waar beleggers massaal uit aandelen stappen en de “veilige” staatsleningen opzoeken. Heb je weliswaar nauwelijks of helemaal geen rente, maar wel de verwachting dat de waarde van het schuldpapier (hopelijk) stabiel blijft.

Kwakkelende pensioenfondsen gevaar voor economie

Pensioenfondsen moeten hun risico spreiden en kunnen niet massaal uit aandelen stappen maar alleen stapsgewijs. Dat betekent meer spreiding naar staatsleningen zonder rente, verlies op effectenportefeuille, en verlies op onroerend goed i.v.m. dalende prijzen parallel aan de neergang van economische vooruitzichten. De deposito’s bij de banken die men aanhoudt voor de uitbetaling van pensioengelden voor de komende jaren leveren ook niets op. Het is allemaal een optelsom van kommer en kwel met ons pensioenstelsel wat ooit de beste ter wereld was. De hamvraag is, hoe gevaarlijk zijn de kwakkelende pensioenfondsen voor onze NL-economie? Er zijn elk jaar meer gepensioneerden en de nieuwkomers, waaronder ik zelf, maken een behoorlijke inkomensval mee doordat men steeds vaker kiest om voor de verhoogde AOW-leeftijd er uit te stappen. Uit het arbeidsproces wel te verstaan. Niet uit het leven natuurlijk want dat komt vanzelf als je wat langer gepensioneerd bent. Maar waarom klagen  gepensioneerden dan nog? Je hebt toch minder nodig als je ouder wordt? En daar ligt nu de crux.

Steeds meer mensen nerveus

Wanneer het aantal (vroeg)gepensioneerden in aantallen oploopt en de koek moeten verdelen dan gaan steeds meer ouderen minder consumeren. Consuminderen dus! Vergeet niet dat veel gepensioneerden al lang op de nullijn zitten. Juist de senioren worden heel voorzichtig wanneer men leest over mindere tijden. Ze houden de hand op de knip. Eerder waren de gepensioneerden de ‘big spenders’ want de pensioenen waren goed in NL. Nu gaat het de verkeerde kant op. De klaagzang van ouderen doet de NL-economie geen goed maar kan besmettelijk zijn. Nu de voorspellingen van (beurs)analisten over een krimpende economie worden overgenomen door de mainstreammedia worden velen voorzichtig met de beelden in het achterhoofd van de crisis in 2009 e.v. jaren. Hoe meer mensen nerveus, is voor economie desastreus.

Versterkend effect op een neergaande spiraal

Behalve de ouderen worden ook de werknemers met tijdelijke contracten voorzichtig en daarna die met vaste contracten. Bang voor banenverlies op termijn wanneer bedrijfsfaillissementen worden aangekondigd en reorganisaties de nieuwe trend worden. Alles bij elkaar geteld zal het een versterkend effect geven op een neergaande spiraal. En onoverkomelijk nog meer versterkt vanuit de wetenschap dat de mondiale schuldenberg meer dan verdubbeld is t.o.v. 2008 en ten gevolge daarvan een bankencrisis(met systeemcrisis?) een serieuze realiteit is. Wanneer de BBP’s van NL en de ons omringende EU-landen gaan krimpen dan gaat de nationale schuld(staatsschuld + bedrijven + schuld van particulieren) onverantwoord drukken op het BBP en zullen zware bezuinigingen onvermijdelijk zijn. Dat zijn de absolute gevolgen van landen die samen een muntunie vormen. Geen fijne vooruitzichten voor de Kerstdagen waarbij de lichtjes ons juist moeten opvrolijken. Volgend jaar een kaars voor het raam.

Storm waait over naar reële economie

Daarom maar gauw een eind breien aan deze naargeestige column en kijken we niet verder vooruit dan de komende feestdagen. Zien we na de fonkelende sterretjes en de vuurpijlen met Oud en Nieuw wel weer hoe we verder gaan. Koning Alex zal met een waarschuwend vingertje het volk zeker ook een opbeurend woordje toespreken. Is wel nodig om te voorkomen dat we massaal aan de antidepressiva geraken. De storm op de financiële markten zal uiteindelijk overwaaien naar de reële economie, meestal met een vertraging van ongeveer een half jaar. We hebben nog tijd. Als de beurswaardes van de dure jongens kelderen, dan keldert ons BBP (en het ABP) en kelderen onze besteedbare inkomens. Gaan we met z’n allen naar de kelder. Maar eerst de Kerstdagen. Mijn kerstboompje heb ik al aangepast aan mijn gemoedsstemming. Die van vorig jaar maar van de zolder gehaald en bij wijze van protest voorzien van twee ballen. Een teken van mannelijkheid; m.a.w. kop op we gaan er tegenaan in 2019! Niet somberen en niet consuminderen, kabinet Rutte heeft het goed met ons voor.

GW

 

Klimaatakkoord + Schuldenberg = Gele hesjes

Een werelds dilemma

In het voortschrijden van de tijd kunnen soms snel dingen duidelijk worden. Ik schrijf vaker over delicate onderwerpen, zoals de mondiale schuldenberg en sinds kort over de gevolgen van het Klimaatakkoord. Ik zie steeds meer een raakvlak ontstaan tussen deze twee verschillende thema’s. Mijn conclusie is dat de beide onderwerpen inhoudelijk een enorme impact hebben op de samenleving en opgeteld zorgen voor een werelds dilemma.

Hoe gaan we dat betalen?

De wereld, en dus ook Nederland, staat voor een enorme uitdaging. Hoe wil Nederland het klimaatakkoord naleven terwijl nu duidelijk wordt dat het NL-kabinet de oplossing zoekt door binnen de eigen begroting te gaan schuiven. Het verminderen van onze CO2-uitstoot gaat dus ten koste van andere verworvenheden. De begroting ophogen d.m.v. extra financiering zou NL ‘makkelijk’  kunnen doen, want onze schuldenberg is belangrijk lager dan die van Frankrijk en Italië, en ach ja, je zou het land haast vergeten, en die van Griekenland natuurlijk. Maar ja, Nederland wil het beste jongetje van de klas zijn dus gaan wij niet uit de pas lopen met onze staatsschuld. Moeten we ook zeker niet doen met het oog op de betaalbaarheid later.

2 Hobbels : Klimaatakkoord + Schuldenberg

Toch moeten veel landen kiezen tussen twee kwaden. Of schuiven binnen de begroting ten koste van de burgers, of financieren Klimaatakkoord met ophogen van de schuldenberg die wereldwijd al verdubbeld is t.o.v. de vorige recessie. Ik zeg dus vorige recessie en bedoel daarmee te zeggen dat de volgende er aan staat te komen. Want juist de rente- en aflossingsverplichtingen van de wereldwijde schuldenberg haalt de groei er uit. Afbetalen daarvan slokt een steeds groter deel van het inkomen(BBP) op. We hebben dus 2 hobbels te nemen: Klimaatakkoord + Schuldenberg. Hoe gaan we dat doen terwijl de Fransen nu al in opstand komen tegen de hogere milieuheffingen en zo meteen ook hier in NL de hogere energierekening zeker pijn gaat doen bij velen. Het kan m.i. maar één kant op. Consuminderen! In hoeverre zijn we met ons allen bereid echt in te leveren voor ons klimaat. Of gaan we zoeken naar een uitvlucht en roepen dat de klimaatwetenschappers er naast zitten. Wie het weet mag het zeggen. Zelf heb ik nog steeds twijfel. Maar ik zie wel spanningen ontstaan en het ontladen van spanning geeft een heftige reactie. Ik zag de bliksem al inslaan in Parijs, stad van het klimaatakkoord. Een beeldspraak waarvan ik denk dat die veelbetekenend is.

Alles heeft een prijs

In deze 21^ste eeuw wordt duidelijk dat we wereldwijd voor een mondiaal probleem staan. Valt niet helemaal toevallig samen met de globalisering. Onze globe wordt uitgebuit door een voortdurend proces van wereldwijde economische exploitatie en expansie. De excessieve economische groei heeft geleid tot een overdaad. Lage lonen door een wereldwijde arbeidsdeling, waarbij productielijnen over de wereld werden gespreid, puur bedoeld voor een aanhoudende economische groei. De grote vraag die we ons nu moeten stellen is: wanneer betalen we de prijs voor de extreme uitbuiting van onze aardkloot. Is economische groei oneindig of hangt daar een prijskaartje aan. Nou ja, het antwoord lijkt mij duidelijk. Nu de klimaatdiscussie ondanks meningsverschillen tussen wetenschappers desondanks heeft geleid tot een stevig(?) akkoord worden langzaam de gevolgen duidelijk. Er is onvoldoende financiële ruimte om de omslag naar duurzaam te betalen. Regeringen proberen te schuiven binnen eigen begrotingen maar dat gaat ten koste van sociale verworvenheden en leidt tot de bekende gele hesjes protesten. Zoals al eerder opgemerkt is ook de mondiale schuldenberg ons boven het hoofd gegroeid en staat deze schuimbekkend op een dreigend recordniveau.

De globe is een oor aan genaaid

Mijn conclusie is dat we op dit moment niet in staat zijn om de belangrijkste omslag in ons menselijke bestaan te financieren. Het geld is op. Bijdrukken werkt niet want dat geeft de grootste financiële ellende die je maar kunt bedenken. Denk aan de Grote Depressie van de jaren 30, dat willen we niet nog een keer meemaken. De enige oplossing zou kunnen zijn de mensheid bewust te maken van de schade die is aangebracht door de uitbuiting van onze aardkloot door de mens. Men wilde altijd meer en meer economische groei, want stilstand betekent achteruitgang. Inmiddels is gebleken dat fossiele brandstoffen eindig zijn maar toch is te lang gewacht met omschakelen, want nog altijd goedkoop. En waar kwam dat nu door? Juist ja, door de globalisering. De mensheid heeft de globe een oor aan genaaid en komt nu op de koffie. En die zal de komende jaren zonder melk en suiker zijn.

Consumeren wordt consuminderen

Het grote dilemma is dat duurzaamheid een prijskaartje heeft waar absoluut geen korting af kan. De prijs was te laag en zal omhoog moeten. Het is nu duidelijk zichtbaar dat het Klimaatakkoord(met hoofdletter K) en de Schuldenberg(met hoofdletter S) samen spannen tegen de verkwistende mensheid. Economische groei slaat om naar een boze droom van economische krimp. Het eeuwige consumeren wordt vervangen door consuminderen. Het is simpelweg de prijs. De mensheid ziet nu dat het klimaat een prijs heeft maar zou de mens ook beseffen dat stilstand niet altijd achteruitgang betekent. Doorgaan met excessieve groei betekent volgens veel klimaatwetenschappers doorgaan met de weg naar vernietiging. Nu is het wachten op een revolutie die de evolutie weer in een reset brengt. Dus het proces van verandering in alle vormen van leven van generatie op generatie weer op een schone natuurlijke wijze doorgeven zonder dat de mensheid er weer een verstoring in aanbrengt. Zou in mijn reïncarnatie graag willen zien of deze wijze woorden ooit zijn begrepen. Maar ja, wie ben ik.

Weer gele hesjes in de straten

Overigens vraag ik mij af wat we de komende tijd gaan zien. De protesten van gele hesjes tegen alle soorten van (milieu)heffingen waren onverwacht heftig. Zal de kortzichtigheid het winnen van de lange termijn visie, of zal de bewustwording het winnen van de lege portemonnees. Juist nu er gecollecteerd moet worden voor ons eigen milieu is de knip leeg bij velen onder ons. Het verruimingsbeleid van centrale banken heeft een enorme onbalans in een verkeerd verdeelde welvaart gecreëerd. De miljarden werden via de financiële markten ingepikt door de superrijken der aarde. Deze elite bezit dus het geld om de rekening te betalen. Zo simpel is dat. De vraag is wie presenteert hen de rekening? Het is jammer dat de praktijk nooit zo werkt. In het verleden zijn het de revoluties geweest die met geweld de scheefgroei hebben recht getrokken.  Zou de mensheid daarvan geleerd hebben? Of kleuren de straten straks weer geel. Of rood in het ergste geval.

GW

 

“Gezellige Kerstmarkten”

Tijd voor een statement, een korte, maar toch…

Hoe anders zijn nu de kerstmarkten vergeleken met wat jaartjes geleden. Heel gezellig achter de betonblokken en hekwerken. Ook nog wat uniformen er bij. Gezellig sfeertje toch? Hoe lang duurt het dat na zwarte Piet ook de kerstmarkten ter discussie staan. Beveiliging gaat overheid teveel kosten en in onze moderne multiculturele samenleving wordt men nu wel heel voorzichtig met het vieren en afbeelden van de christelijke religieuze feestdagen. Ach ja, cultuuromslag natuurlijk. Niet blijven hangen in het oude maar meegaan met de tijd. Waarom kost mij dat toch zoveel moeite?

GW

Het grote dilemma: Gele hesjes versus klimaatakkoord

Globalisme is de oorzaak

De protesten van de gele hesjes hebben zoals bekend heftige vormen aangenomen. Het lijkt de start van een nieuwe oppositie tegen het beleid van regeringen buiten de parlementaire oppositie om. Het is een signaal dat het vertrouwen van de bevolking in de regering(en) tot een dieptepunt is gedaald. De opkomst van de populistische partijen is daar een duidelijk voorbeeld van. Wat gaan we nog meer krijgen nu ook de beweging na Frankrijk wordt overgenomen in andere landen, al is het in wat mildere vorm. We zien een algemeen protest tegen de alsmaar stijgende kosten van levensonderhoud. Een ontwikkeling die wereldwijd zo wordt gevoeld. In mijn voorgaande columns heb ik vaak aangegeven dat de het wereldwijde globalisme één van de grootste boosdoeners is.

Pure onderdrukking

Door het grootschalig inrichten van onze maatschappij met multinationale bedrijven en politieke verbonden zoals bijvoorbeeld onze “eigen” EU worden burgers onderdrukt. Ook de VN gaat een zwaarder stempel drukken op de inrichting van de mondiale gemeenschap. Er worden grote machtsconcentraties gevormd waardoor een geleidelijke onderdrukking van de wereldbevolking ontstaat. Veel wereldse zaken, zoals immigratie(Pact van Marrakesh), rentebeleid centrale banken, en veel meer worden door organisaties opgelegd die ver boven ons eigen polderparlement staan. Op een goed moment wordt de kudde wakker. Het is wachten op de eerste signalen en die zijn dus in Frankrijk afgegeven. Maar hoe nu verder?

Omslag naar schoon wordt doorbelast

Zoals eerder opgemerkt zijn het de alsmaar stijgende belastingen en onderhoudskosten. En daarvan staat ons nog veel meer te verwachten. In het klimaatakkoord van Parijs is afgesproken dat we met ons allen, behalve de VS en nog een aantal grote vervuilers, de CO2 uitstoot moeten terug dringen. Om dat te bevorderen en de omslag naar alternatieve energie te versnellen worden de enorme transitiekosten aan de belastingbetaler doorberekend. Gewoon de weg van de minste weerstand. Doorbelasten want met die gedachte zijn wij burgers inmiddels gehersenspoeld. Ons milieubederf wordt als vanzelf afgewenteld op de gemeenschap. Maar wat blijkt, de grenzen zijn bereikt. De massa pikt het niet meer, de protesten breiden zich als een olievlek uit. Waarbij  die smerige smeerolie feitelijk de grote boosdoener is. Onze economie draait  nog volop op die olie en daar ligt dus weer een dilemma. De olie heeft enorme (ongelijke) welvaart gebracht bij nogal ondemocratische oliestaten. Deze houden de westerse democratieën in een wurggreep met de OPEC, een machtig kartel die overigens geleidelijk afbrokkelt.

En de vervuiler betaalt

Door de schommeling in de olieprijzen door vraag en aanbod is te weinig geïnvesteerd in schone energiebronnen. Onlangs maakte de olieprijs weer een duikeling door de verwachte afname van economische groei. Oliestaten willen toch inkomsten genereren en gaan ondanks interne afspraken toch (stiekem) meer produceren. Hiermee blijft het probleem van de smerige uitstoot door goedkope olie overeind. Onder het motto van de vervuiler betaalt wordt de financiering van schone energie bij de consumenten neergelegd, maar deze pikken het niet meer. Behalve accijnzen maken vanaf 2019 ook milieuheffingen de brandstof stapsgewijs duurder. En dat gebeurt wereldwijd. De gevolgen zijn niet te overzien omdat alle vervuilers betalen, dus ook de industrie met zijn enorme uitstoot. Hierdoor worden productiekosten en vervoerskosten over de hele linie duurder en automatisch doorberekend aan de consument. Een domino-effect dus. Nu is dit nog maar het begin. Veel landen lopen achter met de invoering van de doelstellingen vanuit het klimaatakkoord, dat gaat nog wat worden.

Klimaatlobby heeft een natte droom

De ontstane onrust zal zich als een olievlek verspreiden over steeds meer landen afhankelijk van de snelheid waarmee milieuheffingen worden ingevoerd. Wat waarschijnlijk in het klimaatakkoord over het hoofd wordt gezien is dat anders dan met belastingheffingen de milieuheffing vanaf de bron tot aan de consument kostenverhogend doorwerkt. Nogmaals dat wordt nog wat. Het klimaatakkoord stelt de wereld voor enorme problemen wat de samenstellers van dat akkoord niet hebben voorzien. Wat te denken van het afremmen van de economische groei die mogelijk omslaat naar krimp. De klimaatlobby bestaat natuurlijk voornamelijk uit idealisten die een ideale wereld voor zich zien. Hun natte droom zal velen uit de slaap wakker schudden.

Parijs brandt

Het klimaatakkoord zal bij een exacte uitvoering een wereldwijde recessie tot gevolg kunnen hebben die zijn weerga niet kent. En nu al pikt de Franse bevolking het niet. Hoe ironisch is het niet dat juist het klimaatakkoord Parijs in brand zet. Zeer slecht voor het milieu!

Waar ligt de oplossing

Maar hoe gaan we nu het klimaatvraagstuk oplossen? En juist nu komt het Global Carbon Project: https://www.nu.nl/klimaat/5613074/wetenschappers-globale-uitstoot-co2-stijgt-tweede-jaar-rij.html  met een publicatie dat de uitstoot van CO2 in plaats van een afname is toegenomen met zelfs 2,7 procent. Er zou dus ingevolge het akkoord van Parijs haastig actie moeten worden ondernomen. Er is een acute situatie ontstaan wat snelle investeringen vergt met kapitale kosten. Dus in plaats van een uitstel van de accijnsverhoging in Frankrijk is eerder een versnelde invoering nodig en wel met 20 cent of meer per liter. Nu ben ik gelukkig Macron niet, maar ik zie weer dat enorme dilemma waar we voor staan. De enige oplossing is om in plaats van te consumeren te gaan consuminderen. En dat betekent ook al weer economische krimp. Weer een dilemma. Krimp betekent ook een neergang op de financiële markten waarbij banken gaan wankelen, waarin het vertrouwen al minimaal is. Banken mogen niet meer zoals in 2010 worden gered door overheden maar in de EU moet nu de EU-bankenunie in eigen beheer de slechte banken overeind houden dan wel overnemen t.b.v. behoud van ons financieel systeem. Nog een dilemma dus. Het ene na het andere, een ongeluk komt zelden alleen.

Echter, wetenschappers verschillen van mening

Het wordt nu hoog tijd dat er echte duidelijkheid komt vanuit de klimaatwetenschap. Is de uitstoot van CO2 door de mens nu echt zo schadelijk als wordt beweerd door de voorstanders van het klimaatakkoord? De wetenschap is daarover behoorlijk verdeeld. Er zijn genoeg tegengeluiden met gedegen onderbouwde verklaringen waarin wordt beweerd dat niet de mens maar de natuurlijke klimaatcycli ten grondslag liggen aan de klimaatverandering:                                 : https://www.forbes.com/sites/peterferrara/2012/05/31/sorry-global-warming-alarmists-the-earth-is-cooling/#6d9715aa3de0 Ik vraag mij dan ook af waarom onze politici hebben gekozen voor de wetenschappelijke variant dat de mens de boosdoener is van de opwarming van de aarde. En waarom de samenleving wordt opgezadeld met de enorme kosten die de klimaatlobby ons oplegt terwijl nog  geen duidelijke consensus bestaat in het klimaatdebat tussen de verschillende klimaatwetenschappers. De klimaatlobby lijkt verheven tot een religie. Er is een wereldwijde coalitie ontstaan tussen de (groen)linkse politiek en het grootkapitaal.

En nu graag de echte waarheid

Het wordt dus hoog tijd dat wij burgers de echte waarheid horen. Ik weet het even niet meer. Ik ben geen wetenschapper maar afhankelijk van hun theorieën waarvan de impact enorm is. Ik moet kunnen vertrouwen op hun eerlijke expertise. Maar hoe eerlijk zijn dan de rapporten van de klimaatlobby die worden gesteund door het grootkapitaal en samen druk uitoefenen op de mondiale samenleving om zo maar eventjes over te schakelen naar een lagere versnelling of nog liever gelijk overschakelen naar een automaat op een accu. Kortom, een dilemma van jewelste. Hoe lossen we dit enorme vraagstuk op? Snelle actie lijkt gewenst, maar welke???

GW

Sint en Piet strooiden pepernoten op de beurzen

 

Beleggers lijken net kleuters. Ze springen direct een gat in de lucht als de meester en de juf een feestje aankondigen. Een feestje met de belofte dat zwarte piet Xi JinPing en Sint-Trump pepernoten komen strooien tot in alle hoeken van de klas. Zonder belemmeringen. De grote vraag is natuurlijk hoe snel de zak leeg zal zijn. De fonkelende oogjes van de kleuters, eehhh beleggers, zullen niet snel genoegen nemen met een paar handjes vol pepernoten maar willen gewoon zakken vol pepernoten. En liefst wat chocoladeletters er bij. Voor kleuters kan het feestje niet lang genoeg duren. Toch zal uiteindelijk de zak leeg raken en is Sint-Trump weer snel vertrokken naar zijn land van herkomst, en zal ook Xi-Piet-Ping zich weer gaan bezig houden om de pepernoten in China volgens het communistisch systeem gelijkelijk te verdelen onder de Chinese burgers die geen strafpunten hebben behaald volgens de burgerscore. Hij heeft nog wat pepernoten bewaard om de superbrave burgers te belonen voor hun goed gedrag. Kortom, na het korte strooifeestje voor de beleggers gaat men na afloop van het heerlijk avondje weer snel over tot de orde van de dag. Ach, en zoals te doen gebruikelijk volgen na wilde feestjes de katers met hoofdpijn en buikklachten van teveel likeur en pepernoten.

Pepernoten, speelgoed en chocoladeletters

In beleggersland gaat het de laatste jaren net als in de kleuterklas. De beleggersgezichtjes worden blij door de bemoedigende woorden van Jerome Powell(FED) of Donald Trump die mooie praatjes houden over stimulerende maatregelen, de pepernoten dus. Misschien toch geen renteverhoging en voorlopig enig uitstel van importheffingen op Chinees speelgoed en andersom geen heffingen van China bij de invoer van chocoladeletters uit de VS.

Interessant doen voor de bühne

Maar ja, praatjes vullen geen gaatjes. De volwassen beleggers laten maar wat graag de bemoedigende woorden op zich inwerken. Goed voor hun humeur en goed voor wat lucht op de beurs. Precies zoals ik het zeg, gewoon lucht. Beleggers zijn eerst opgelucht wanneer na de zoveelste topontmoeting op de lang verwachte persmeeting een positief verhaal wordt afgestoken. Exact conform de opzet van de topontmoeting van wereldleiders die gezellig met elkaar een vorkje hebben geprikt. Beetje bijkletsen en heel interessant doen voor de bühne. Mooie plaatjes schieten voor hordes fotograven en glimlachen van oor tot oor. We trappen er elke keer weer massaal in. De ene na de andere wereldtop die wordt georganiseerd om ons af te leiden van oplopende geopolitieke spanningen. De media smullen er van. In de huiskamer krijgen we voor de zoveelste keer beelden te zien van vleiende regeringsleiders. We worden weer gerustgesteld terwijl het aanzien van al die geniepig glimlachende opperhoofden ons eigenlijk de keel uithangt. Het is allemaal voor de bühne om ons burgers maar nog meer de beleggers gerust te stellen. De beurzen moeten namelijk omhoog en met emotie lukt dat meestal wel aardig. Een positieve gevoelsexplosie doet de aandelen rijzen tot hemelse hoogten. Gewoon omdat het kan en gewoon omdat het mag. Onze financiële markten worden tegenwoordig alleen nog omhoog gepraat met mooie woorden van regeringsleiders en beleidsmakers van centrale banken. Ze doen er alles aan  om beleggers blij te maken.

Bubbels

Opgeblazen bubbels door opgeblazen verhaaltjes van plechtige mensen op een bordes. Dat is hoe het tegenwoordig werkt op de financiële markten. Luisteren naar beleidsmakers; de cijfers van de beursgenoteerde bedrijven zijn maar bijzaak. Een beetje minder winst en een beetje minder dividend wordt wel weer gecompenseerd door ingrepen van de centrale banken. Dat is dus de algemene verwachting van beleggers die helemaal gefocust zijn op nieuws van beleidsmakers. De onderliggende bedrijfsresultaten doen niet meer ter zake. Beurzen reageren alleen nog op mooie woorden, niet op resultaten. Op maandag 3 december gingen de beurzen in de vroege ochtend flink omhoog na de top in Buenos Aires. Er is een opgetogen persconferentie geweest dus is veel ellende in de wereld voor een poosje weer vooruit geschoven. En beleidsmakers gaan weer broeden op stimulerende maatregelen. Hosanna op de vroege maandagochtend. Beleggers kregen een stijve nek van het hogerop moeten kijken op de borden waar de grafiekjes bijna door het plafond gingen. Dit is in mijn beleving zo ongeveer de trend eind 2018. Er wordt geluisterd naar mooie woorden want bedrijfsresultaten zijn niet meer om vrolijk van te worden. Als belegger wil je nu eenmaal graag omhoog met de waarde van je aandelenpakket. De manier waarop doet er niet toe. Gewoon omhoog. Al bijna 10 jaar gaat het omhoog toch?

Van de top naar het dal

Als nuchtere waarnemer die niet belegd, maar dat overlaat aan zijn pensioenfonds, denk ik momenteel heel anders dan de emotionele beleggers. Ik denk dat de beurzen zijn doorgeslagen in de gekte van hun zucht naar de top. Het kost wat geld en moeite maar dan heb je ook wat. Net als de wielrenner die met bloed, zweet en tranen de Alp d’Huez heeft beklommen en op de top zijn overwinning viert. Maar ja, eenmaal aan de top zie je alleen maar een weg naar beneden. De euforie van de overwinning is een dag later weer weggezakt en eenmaal tot bezinning gekomen zit er weinig anders op dan de weg naar het dal af te dalen. Fietsen hoeft niet, je gaat vanzelf en steeds harder en harder. Dat gaat een stuk sneller dan de weg omhoog. Onderweg naar beneden staan geen beleidsmakers meer om je aan te moedigen en het publiek is al naar huis. Je mag het alleen doen en het gaat bijna vanzelf. Angstig bijsturen in de haarspeldbochten en goed opletten dat je niet over het randje het ravijn in sodemietert. Zo gaat dat altijd bergafwaarts. Menigeen maakt daarbij een stuurfout en een flinke crash is het gevolg. Moraal van mijn verhaal: De berg is altijd hoger als het dal diep is. Of: hoe hoger de berg, hoe dieper het gat. Hoe het ook zij, ik zal mij welbergen.

GW